Inflacja to jedno z kluczowych zjawisk ekonomicznych, które ma wpływ na życie każdego z nas. W Polsce, jak i w wielu innych krajach, rosnące ceny towarów i usług stały się codziennością, a jej efekty odczuwamy w naszych portfelach. Ale czym dokładnie jest inflacja oraz jakie są jej przyczyny i skutki?
Co to jest inflacja? – Definicja
Inflacja to proces wzrostu poziomu cen towarów i usług w gospodarce. Występuje w sytuacji, gdzie popyt na produkty przewyższa ich podaż. Mówiąc prościej, sprawia on spadek siły nabywczej pieniądza, co oznacza, że wydając tą samą sumę pieniędzy jesteśmy w stanie nabyć coraz mniejszą ilość usług i dóbr.
Aby kontrolować jej poziom państwa starają się:
- Podwyższać stopy procentowe, co prowadzi do zmniejszenia popytu na kredyty i inwestycje
- Zwiększać podatki lub ograniczyć wydatki publiczne
Jak mierzony jest poziom inflacji?
Inflacja mierzona jest za pomocą obliczania jej rocznej stopy, która pomaga określić procentowy wzrost cen towarów i usług w ciągu roku. W Polsce stosuje się najczęściej wskaźnik cen konsumpcyjnych, tzw. CPI. Dane dotyczące inflacji są publikowane przez Polską Radę Pieniężną (RPP) za pośrednictwem Narodowego Banku Polskiego. Upubliczniane są przez nich również dane odnośnie 4 rodzajów inflacji bazowej:
- Po wyłączeniu cen administracyjnych
- Po wyłączeniu cen żywności i energii
- Po wyłączeniu cen zmiennych
- Po średniej obciętej o 15%
Jaka jest inflacja w Polsce? – Wykres
Na październik 2024 roku, Główny Urząd Statystyczny (GUS) ogłosił, że inflacja w Polsce wyniosła 5%. Szczegółowy wykres ilustrujący poziom inflacji na przestrzeni lat 2021-2024 dostępny jest na stronie Głównego Urzędu Statystycznego: https://stat.gov.pl/wykres/1.html
Prognozy inflacji
Zgodnie z prognozami Organizacji Współpracy Gospodarczej i Rozwoju (OECD), inflacja w Polsce w 2025 roku wzrośnie o 3,4%. Mimo tego, OECD przewiduje, że w 2026 roku nastąpi jej spadek, a wskaźnik inflacji osiągnie poziom 3%.
Przyczyny inflacji
Przyczyny inflacji mogą być różne, jednak kluczową rolę odgrywa w tym przypadku polityka monetarna rządu Do czynników, które wpływają na inflację, możemy zaliczyć jednak:
- Wzrost kosztów produkcji – Gdy koszty produkcji towarów i usług rosną, producenci są zmuszeni podnieść ceny, aby utrzymać odpowiedni poziom swoich zysków.
- Wzrost popytu na towary i usługi – W sytuacji, gdy popyt przewyższa podaż, a liczba dostępnych towarów i usług jest mniejsza niż liczba chętnych do ich zakupu, ceny zaczynają rosnąć.
- Wadliwa polityka monetarna państwa – Kiedy bank centralny wprowadza do obiegu zbyt dużą ilość pieniędzy, może to prowadzić do wzrostu cen towarów i usług, ponieważ nadmiar pieniądza zwiększa popyt, co z kolei napędza inflację.
Skutki inflacji
Skutki inflacji odczuwalne są przez wszystkich obywateli i mieszkańców danego państwa. Zarówno przez producentów, usługodawców i gospodarstwa domowe. Inflacja powoduje, że:
- Dochody osobiste mają coraz niższą realną wartość
- Wzrastają ceny produktów i usług
- Wzrost wynagrodzeń jest również rekompensowany wzrostem cen na rynku detalicznym
- Spada popyt na walutę danego kraju, co obniża jej cenę na arenie międzynarodowej
- Pojawiają się wyższe ceny importu oraz bardziej opłacalny eksport
- Praca za granicą staje się korzystniejsza, ponieważ wysokie kursy walut obcych, sprawiają, że po przewalutowaniu dochody są wyższe
Podsumowanie
Inflacja stanowi poważny problem, który wpływa na życie wszystkich obywateli i gospodarkę całego kraju. Wzrost cen towarów i usług prowadzi do spadku siły nabywczej pieniądza, co oznacza, że za te same pieniądze możemy kupić coraz mniej. Zrozumienie mechanizmów inflacyjnych oraz ich skutków jest kluczowe, aby lepiej radzić sobie w czasach rosnących cen. Wiedza o tym zjawisku pozwala nam również na podejmowanie bardziej świadomych decyzji finansowych.
Źródła:
- PKB i inflacja. Są najnowsze prognozy OECD dla Polski, forsal.pl, Dostępne na: https://forsal.pl/gospodarka/pkb/artykuly/9682266,pkb-i-inflacja-sa-najnowsze-prognozy-oecd-dla-polski.html
- Inflacja – co to jest inflacja i jak wpływa na gospodarkę?, bankier.pl, Dostępne na: https://www.bankier.pl/smart/inflacja-jak-inflacja-w-polsce-wplywa-na-twoj-portfel#co-to-jest-inflacja
- Co to jest inflacja – definicja, przyczyny i skutki inflacji, wzr.pl, Dostępne na: https://wzr.pl/ekonomia/co-to-jest-inflacja-definicja-przyczyny-i-skutki-inflacji/#Podsumowanie
- Wykres CPI, stat.gov.pl, Dostępne na: https://stat.gov.pl/wykres/1.html
