Produkt, od momentu jego powstania, przechodzi przez szereg etapów. Jest to tzw. cykl życia produktu. Każdy z etapów jest ważny i wpływa na całość. Proces ten zależy od wielu czynników, takich jak: jakość produktu, cena, konkurencja, czy też potrzeby i oczekiwania klientów. Poniżej przedstawiamy krótki opis każdego z etapów.
Co dokładnie oznacza cykl życia produktu? Definicja pojęcia
Cykl życia produktu to okres, w którym produkt jest dostępny na rynku. Rozpoczyna się od momentu jego wprowadzenia na rynek (czyli od fazy rozwoju), a kończy się w momencie, gdy produkt zostaje wycofany ze sprzedaży (faza likwidacji). Poza tymi dwoma etapami, cykl życia produktu obejmuje również fazę wzrostu i dojrzałości.
Fazy cyklu życia produktu
Faza rozwoju to czas, kiedy produkt jest wprowadzany na rynek. Jest to okres stosunkowo krótki, trwający zwykle od 6 do 12 miesięcy. W tym czasie producent stara się zbudować markę i zdobyć udziały w rynku. Niestety, początkowa popularność często nie utrzymuje się długo i po kilku miesiącach sprzedaż spada.
Faza wzrostu rozpoczyna się, gdy produkt zaczyna być coraz bardziej popularny i rośnie jego sprzedaż. Ten etap może potrwać kilka lat lub nawet dekady. W tym czasie producent musi ciągle inwestować w marketing, aby utrzymać pozycję na rynku. Niestety, nawet najpopularniejsze produkty mają ograniczoną żywotność i po pewnym czasie ich sprzedaż zaczyna spadać.
Faza dojrzałości to okres stabilnej sprzedaży. Produkt jest już dobrze znany i ma swoje grono stałych klientów. W tym czasie producent musi skupić się na utrzymaniu tego poziomu sprzedaży oraz minimalizowaniu kosztów produkcji i marketingowych. Zwykle trwa to kilka lat lub nawet dziesięcioleci.
Faza likwidacji to czas, kiedy produkt jest wycofywany ze sprzedaży. Jest to spowodowane tym, że jego sprzedaż spadła do tego stopnia, że produkcja i utrzymanie go na rynku jest już nierentowna. W tym czasie producent musi się skupić na minimalizowaniu strat oraz przygotowaniu nowego produktu, który będzie miał szansę sukcesu na rynku.
Jak dobrze zaplanować cykl życia produktu?
1. Badania i rozwój – to czas, kiedy firma stara się opracować nowy produkt lub usługę oraz dowiedzieć się, czy jest ona w stanie go wprowadzić na rynek. W tym etapie inwestuje się głównie w badania naukowe oraz testowanie prototypów nowego produktu. Jeśli firma ma już istniejący produkt, to może inwestować w jego ulepszanie lub poszerzanie oferty o nowe funkcje. Firmy mogą także prowadzić badania rynku mające na celu lepsze zrozumienie potrzeb klientów oraz analizę konkurencji. Czas trwania tego etapu może być bardzo długi – od kilku miesięcy do kilku lat – i może być bardzo kosztowny. Dlatego też firmy starają się ograniczyć ryzyko inwestując tylko w takie projekty, które mają duże szanse powodzenia na rynku.
2. Wprowadzenie na rynek – po tym, jak firma opracuje nowy produkt i ustali, że może go wprowadzić na rynek, przychodzi czas na jego commercialization. W tym etapie inwestuje się głównie w marketing, aby promować nowy produkt wśród potencjalnych klientów. Firma musi także ustalić cenę produktu, a także zdecydować o tym, gdzie i jak będzie on dostępny dla klientów. Czas trwania tego etapu może być bardzo różny – od kilku miesięcy do kilku lat – w zależności od tego, jak szybko rozwija się rynek dla danego produktu.
3. Wzrost – to czas, kiedy nowy produkt zyskuje popularność wśród klientów i sprzedaż rośnie w szybkim tempie. Firmy inwestują wtedy głównie w rozwój swojej infrastruktury oraz zatrudnianie nowych pracowników, aby sprostać rosnącemu popytowi. Czas trwania tego etapu może być bardzo różny – od kilku miesięcy do kilku lat – w zależności od tego, jak szybko rozwija się rynek dla danego produktu.
4. Dojrzałość – to czas, kiedy sprzedaż produktu stabilizuje się lub nawet zaczyna spadać. Firmy inwestują wtedy głównie w utrzymanie dotychczasowej sprzedaży oraz poszukiwanie nowych rynków zbytu. Czas trwania tego etapu może być bardzo różny – od kilku miesięcy do kilku lat – ale zwykle jest to okres kilku-kilkunastu lat po tym, jak produkt został wprowadzony na rynek.
5. Spadek – to czas, kiedy sprzedaż produktu gwałtownie spada i firma musi albo znaleźć nowy rynek zbytu, albo wycofać produkt ze sprzedaży. Czas trwania tego etapu może być bardzo różny – od kilku miesięcy do kilku lat – ale zwykle jest to okres kilku-kilkunastu lat po tym, jak produkt osiągnął szczyt popularności. Pamiętaj, że cykl życia produktu może się różnić w zależności od branży, w której działasz oraz od tego, jak szybko rozwija się rynek dla Twojego produktu. Dlatego ważne jest, aby dobrze przeanalizować każdy z etapów cyklu życia produktu przed rozpoczęciem jego komercjalizacje.
